Gedurende het eerste jaar van het leven van een baby zijn er verschillende sprongetjes in de ontwikkeling die plaatsvinden. Deze sprongetjes zijn perioden waarin de baby zich sneller en op meerdere gebieden ontwikkelt dan in andere periodes.
Wat zijn sprongetjes?
Sprongetjes zijn periodes waarin de hersenen van een baby zich verder ontwikkelen en waarin hij of zij nieuwe mentale en motorische vaardigheden begint te beheersen. Deze periodes worden gekarakteriseerd door veranderingen in het gedrag van de baby, zoals een verhoogde behoefte aan nabijheid van ouders, meer huilen of een tijdelijk verlies van eerder verworven vaardigheden. Elke sprongetjesfase wordt gekarakteriseerd door een nieuwe stap in de ontwikkeling, waarna het kind weer een tijdje stabiel groeit.
Het boek maakt gebruik van een groeikalender, waarbij elke sprongetjesfase aan een specifieke leeftijd en een specifieke ontwikkeling van het babybrein is gekoppeld.
Overzicht van de sprongetjes
1. Sprongetje 1 – 5 weken: De waarnemer
Het eerste sprongetje vindt plaats wanneer je baby ongeveer 5 weken oud is. Gedurende deze fase is je baby zich steeds meer bewust van zijn omgeving. Hij of zij kan kleuren en vormen beter zien en heeft een grotere focus op gezichten en bewegingen. Tijdens dit sprongetje kunnen babies prikkelbaar zijn, meer huilen en een grotere behoefte aan nabijheid vertonen. Het is een periode van grote sensorische ontwikkeling.
2. Sprongetje 2 – 8 weken: Het nieuwe perspectief
Rond de 8 weken komt het tweede sprongetje. Je baby leert nu niet alleen meer details van zijn omgeving te zien, maar ook dieper na te denken over wat hij of zij ziet. Baby’s beginnen eenvoudige patronen en relaties te begrijpen, zoals oorzaak en gevolg. Gedrag kan onvoorspelbaar zijn: je baby kan bijvoorbeeld meer gaan lachen of juist frustratie tonen omdat hij nog niet alles begrijpt.
3. Sprongetje 3 – 12 weken: Het brein komt in actie
Wanneer je baby 12 weken oud is, vindt het derde sprongetje plaats. De motorische vaardigheden van de baby verbeteren, zoals grijpen, draaien en het vasthouden van objecten. Dit is ook de periode waarin de motoriek zich verder ontwikkelt, en je baby kan mogelijk beginnen met rollen. Gedrag kan variëren: een baby kan tegelijkertijd veel meer lachen of juist weer wat prikkelbaarder zijn door de nieuwe stimulatie.
4. Sprongetje 4 – 19 weken: Objectpermanentie
Rond de 19 weken komt het vierde sprongetje, wanneer de baby het concept van objectpermanentie begint te begrijpen. Dit betekent dat de baby leert dat objecten en mensen nog bestaan, ook al zijn ze niet in zicht. Dit is de basis voor bijvoorbeeld het spelen van “peekaboo” en het ontdekken van verborgen objecten. Je baby kan zich meer onzeker gaan voelen bij het uit het zicht verdwijnen van ouders of vertrouwde mensen.
5. Sprongetje 5 – 26 weken: Doelen stellen
Op 26 weken komt het vijfde sprongetje, waarbij je baby begint te begrijpen dat hij zelf actie kan ondernemen om iets te bereiken. Dit betekent dat je baby nu begint te experimenteren met het manipuleren van objecten, zoals het schudden van speelgoed om geluid te maken. Ook is het in deze fase gebruikelijk dat baby’s beginnen met zitten en kruipen, doordat ze leren hoe ze doelen kunnen bereiken door bewegingen en acties te coördineren.
6. Sprongetje 6 – 37 weken: De wereld ontdekken
Wanneer je baby ongeveer 37 weken oud is, vindt sprongetje 6 plaats. Het kind leert meer over de omgeving en kan met beide handen spullen vasthouden, iets dat voorheen nog niet mogelijk was. Ook het besef van tijd, plaats en volgorde begint zich te ontwikkelen. Dit is een periode waarin je baby meer geïnteresseerd is in de wereld om hem heen en met grotere focus begint te leren door herhaling.
7. Sprongetje 7 – 46 weken: Geheugen
Op ongeveer 46 weken oud maakt je baby het zevende sprongetje, waarbij het geheugen zich verder ontwikkelt. Baby’s beginnen niet alleen te begrijpen wat ze zien, maar ook te onthouden. Dit sprongetje wordt gekarakteriseerd door de ontwikkeling van het geheugen en het vermogen om informatie op te slaan. Het is mogelijk dat je baby deze fase begint met het herkennen van familieleden op afstand of het herkennen van voorwerpen die hij of zij eerder gezien heeft.
8. Sprongetje 8 – 55 weken: De taalfase
Rond 55 weken komt sprongetje 8, waarbij je baby beginnen te communiceren in de vorm van geluiden en woorden. Dit is het moment waarop je baby meer geluiden begint te maken, eerst in de vorm van brabbelen en later mogelijk eerste woorden. Het is een periode waarin je baby meer sociale interacties zal zoeken en ook intensiever naar anderen kijkt om te begrijpen hoe communicatie werkt.
9. Sprongetje 9 – 64 weken: Zelfbewustzijn
Rond 64 weken oud bereikt je baby sprongetje 9, waarin hij of zij zich steeds meer bewust wordt van zichzelf als individu. Dit sprongetje wordt gekarakteriseerd door een groeiend zelfbewustzijn en de ontwikkeling van basisemoties, zoals frustratie of trots. Baby’s kunnen meer zelfvertrouwen krijgen in hun fysieke vaardigheden, zoals staan of lopen, en beginnen hun zelfstandigheid te verkennen.
10. Sprongetje 10 – 75 weken: Het “ik”
Op 75 weken oud komt het tiende sprongetje, waarin je baby sterker bewust wordt van zijn of haar eigen identiteit. Gedurende deze periode zal je baby steeds meer leren over zijn eigen behoeften, voorkeuren en emoties. De taalvaardigheden groeien verder, en je baby kan beginnen met korte zinnen.
11. Sprongetje 11 – 87 weken: Creatief spel
Bij ongeveer 87 weken (ongeveer 20 maanden) begint het elfde sprongetje, wat gepaard gaat met een groeiend vermogen om creatief te spelen. Je baby kan nu complexe situaties simuleren, zoals het rollen van een bal of het maken van geluiden die een verhaal vertellen. De sociale interactie zal intensiever worden, en je kind kan nu beginnende vriendjes en vriendinnetjes hebben.
12. Sprongetje 12 – 102 weken: Meer begrip van relaties
Op 102 weken oud komt het laatste sprongetje, waarin je kind verder leert over relaties tussen mensen en objecten. Gedurende deze fase wordt je baby zich steeds meer bewust van andere mensen, van gevoelens en van oorzaak-gevolg-relaties.